Raadscommissie 6 september 2018: bijdrage PvdA over Evaluatie proef verminderen bijplaatsingen bij ondergrondse containers in Meerestein Noord

Bijdrage van Jaqueline Dorenbos.

Het dumpen op grote schaal van grof afval op straat of naast afvalcontainers baart zorgen. Veel inwoners ergeren zich eraan dat anderen zich niet aan de regels houden. Hun straat wordt ontsierd door achteloos weggesmeten vuil door anderen. Op social media is dit een veel terugkerend onderwerp.

Ook de gemeenteraad vond in 2016 dat er maar eens actie ondernomen moest worden. Daar is de proef in Meerestein uit voortgekomen. Een proef, waarvan het toenmalige college voorspelde dat het goede kans op succes had omdat het in steden als Dordrecht ook goed werkte. Een proef, die betaald kon worden uit de reserve ondergrondse afvalinzameling als noodgreep omdat er geen ruimte was in de reguliere begroting. Een proef, om te kijken wat wel haalbaar is aan maatregelen.

Op social media zijn inwoners vaak heel duidelijk: gewoon camera’s plaatsen bij afvalcontainers, gewoon meer handhavers langs laten gaan en keihard handhaven, gewoon hogere boetes geven. Helaas, camera’s mogen niet, dan moet er heel wat meer aan de hand zijn dan vuil op straat. Meer handhavers laten langsgaan heeft niet veel opgeleverd, zien we uit de proef Meerestein. Vier boetes. Hogere boetes hebben ook weinig afschrikkend effect als de pakkans nihil is. Op bankstellen, wasmachines of hout zit nu eenmaal geen adressticker en zelfs als je weet van wie het is kan die iemand er nog mee wegkomen als hij zegt: ja, dat was van mij, maar iemand heeft het opgehaald en kan ik er wat aan doen dat hij het daar neer zet?!

Dus wat dan wel? Er is bij de proef in Meerestein veel uit de kast getrokken, veel met uiteindelijk toch weinig effect. Tegen een hoge prijs. Het heeft 85.000 euro gekost. Is dat het waard geweest? Wat de PvdA betreft wel. We weten nu dat het goed is geweest dat afvalcoaches van huis tot huis zijn langsgegaan om met bewoners te praten over de regels. Wij zijn als PvdA, net als mevr Hekman van het CDA ook mee geweest met de afvalcoaches. Iedereen, die wij toen spraken wist heel goed hoe het moest en zei dat anderen van buiten de wijk of van vier straten verderop bij hun voor de deur vuil dumpen. Zijzelf doen het niet. Inzet afvalcoaches was heel goed, enthousiaste mensen, die goed zichtbaar waren in de wijk tegen lage kosten. Chapeau.

Andere zaken waren heel goed bedoeld, maar pakten minder positief uit. Het plaatsen van containers van Noppes kringloopwinkel elke week vrijdag. Je kon daar gratis herbruikbare spullen inleveren. Er kwam bijna niemand. Bewonersavond met gratis maaltijd om te enthousiasmeren? Bewoners hadden zelf gekookt en hadden ook buren aangesproken. Bijna alleen de al actieve club van Schoffelaars, aangevuld met twee andere betrokken buurtbewoners waren aanwezig. Het schilderen van de vliegeniers, die naar je kijken als je afval dumpt? Dezelfde dag al stond er weer troep. Wel heeft het een mooie muurschildering opgeleverd. Dit heeft geleid tot verzoeken uit de buurt om meer mooie muurschilderingen.

Kortom: soms moet je een hoop geld uitgeven om te kijken wat werkt. Helaas moest dat uit een reserve, die tenslotte ook geen gratis geld is, maar dat kon toen niet anders. De begroting had geen ruimte. Nu, met de positieve berichten voor het gemeentefonds uit den Haag kan dat wel. Wij roepen het college op dat als ze met nieuwe voorstellen komen, dat te dekken uit de ruimte in de begroting. Als we met zijn allen het bestrijden van afvaldumpingen belangrijk vinden, kunnen we dat uit de algemene pot betalen. Laat de reserve met rust. Die gaan we nog hard nodig hebben voor het plaatsen van ondergrondse containers.

Zorgwekkend is dat ondanks het feit dat er veel aandacht voor de proef is geweest in de media, ook stadsbreed, er weer meer dumpingen zijn. Het oplossen ervan kost  € 108.000, terwijl maar € 45.000 beschikbaar is in de begroting. De rest moet nog gevonden worden. Kostenverhogingen voor inwoners liggen op de loer. Tenzij het college dit ook gaat dekken uit het overschot op de begroting.

De conclusie van het college na de proef? Het onderwerp is prominenter in beeld gekomen? Huh, nog prominenter dan wat je elke dag ziet in de woonstraten kan toch eigenlijk niet! Maar het college wil doorpakken. Wethouder Niele wil nog veel meer geld uit de reserve halen om flink door te pakken.

Het college denkt dat de raad de voorgestelde aanpak zo geweldig vindt, dat ze de voorstellen van het college inhoudelijk voor kennisgeving aanneemt. Maar een reserve is geen bodemloze put. En ondanks het feit dat het hier om uitvoering gaat, waarschijnlijk redeneert het college dat dit een verdere uitvoering is van de motie uit 2016, weet het college dat de raad niet alleen ter kennisname een besluit wil nemen dat over zoveel geld gaat. Per inwoner kost dit voor zes maanden € 6,50. Per inwoner. Voor een heel jaar zou het € 13 worden. Per inwoner. En de raad mag hier bij

de gratie van het college kennis van nemen? Bij punt 2. Terwijl bij punt 4 staat dat de kosten niet gedekt zijn en dat de raad wordt gevraagd akkoord te gaan met dekking uit de reserve afvalinzameling. Dat is wel heel kort door de  bocht. Zoek eerst eens in de ruimte die er bij de begroting voor 2019 ontstaat! Als er geld moet komen is dat volgens de PvdA de manier.

Kennis nemen van het feit dat € 40.000 wordt uitgetrokken voor handhaving, terwijl uit de proef blijkt dat boetes bijna niet worden uitgedeeld. Dit zal alleen nog maar minder worden als elke dag het grofvuil snel wordt weggehaald. Ja, mensen vinden het fijn om handhavers te zien rondlopen in hun wijk. Maar om daar nu 40.000 euro voor uit te trekken, terwijl het vrijwel geen boetes op levert? Dek die handhavers uit het algemene budget. Er komt ruimte vanuit Den Haag, zet dat in voor meer handhaving op straat. Aangezien het feit dat afvalcoaches goed werken en veel goedkoper zijn, lijkt het veel logischer om hen vaker op straat te laten lopen. Kost veel minder en levert meer op.

Waarom heeft het college, met de wethouder voorop, niet langer de tijd genomen om eerst eens het gesprek met de raad en met inwoners uit de stad en het dorp aan te gaan over deze voorgestelde maatregelen? Waar is de inwonersbetrokkenheid voor een plan dat per inwoner € 6,50 kost.  Is dat niet de moeite waard?

Is het niet belangrijk om je af te vragen dat als we zes dagen per week al het vuil overal gaan ophalen, dat er dan niet veel meer op straat gezet gaat worden en dat ook mensen, die het nu netjes wegbrengen, het dan ook maar gemakkelijk op straat zetten. Is er niet over nagedacht dat het dan allemaal nog veel duurder gaat worden? Vindt het college het niet  belangrijk om dit soort afwegingen te maken?

Zoals u al begrepen zult hebben, zijn wij tegen het behandelen van dit voorstel in de raadsvergadering van september. Het is erger dan niet behandelrijp, het zijn losse flodders zonder goede onderbouwing, met veel aannames, zonder goede discussie met de raad en zonder inwonerparticipatie. Ons advies: neem de tijd, ga het gesprek met de wijken aan en kom dan bij ons terug met een goed voorstel.

Laatste update: de commissievergadering heeft een meerderheid opgeleverd, die het raadsvoorstel toch op 27 september aanstaande wil behandelen. De PvdA fractie heeft 7 september nog aanvullende vragen gesteld aan het college en we nemen de beantwoording mee in onze oordeelsvorming. Op dit moment zijn we nog niet positief genoeg om in te kunnen stemmen met het voorstel van het college.

Naar aanleiding van de discussie zijn door de PvdA op 7 september vragen gesteld aan het College van B. & W. Beverwijk